Podstawową przyczyną powstawania czadu (tlenku węgla) w pomieszczeniu jest proces niezupełnego spalania. Reakcja chemiczna, w trakcie której powstaje czad jest następująca:

2C + 02 = 2CO

W wyniku niedostatecznej ilości tlenu, do przeprowadzenia pełnego procesu spalania powstaje tlenek węgla (czad - CO), zamiast dwutlenku węgla ( CO2 ). Zbyt mała ilość tlenu, to nic innego jak niedobór powietrza w procesie spalania:

  • drewna w kominku w salonie,
  • gazu w podgrzewaczu ciepłej wody w zamkniętej łazience,
  • paliwa w silniku samochodu w zamkniętym garażu
  • węgla w piecu kaflowym lub kotle w kotłowni.

Przyczyną braku powietrza jest nieprawidłowo działająca wentylacja lub niejednokrotnie całkowity brak wentylacji w pomieszczeniach, gdzie dochodzi do spalania drewna, gazu, węgla i innych paliw. W przeważającej liczbie wypadków śmiertelnych i zatruć czadem to sami poszkodowani sprowadzili na siebie i swoich bliskich poważne zagorzenie zdrowia i życia. Używając w mieszkaniach, domach jednorodzinnych i innych budynkach usługowych, warsztatowych czy przemysłowych urządzeń spalających paliwo należy pamiętać o zapewnieniu odpowiedniej wentylacji w pomieszczeniach wyposażonych w kotły węglowe, piece kaflowe, kominki, gazowe podgrzewacze wody czy kuchenki gazowe. Ocenę czy wentylacja działa prawidłowo czy też nie należy powierzyć specjalistom w tej dziedzinie. Użytkownik, który nie ma specjalistycznego wykształcenia oraz sprzętu pomiarowego nie jest w stanie ocenić czy przepływy niewidzialnego powietrza są prawidłowe i wystarczające. Czad także jest gazem bezbarwnym (niewidocznym) i bezwonnym. Nie jest możliwe, aby użytkownik samodzielnie ocenił czy wentylacja działa prawidłowo czy też nie. Z wieloletnich doświadczeń i obserwacji wynika, że także część kominiarzy nie posiada wystarczających umiejętności i sprzętu do oceny prawidłowości działania wentylacji. Należy podkreślić, że mistrzowie kominiarstwa nie posiadają stosownej wiedzy i uprawnień do oceny prawidłowości działania wentylacji mechanicznej, a więc każdej wentylacji gdzie pojawia się wentylator zasilany energią elektryczną, dotyczy to również rekuperatorów (central wentylacyjnych) coraz powszechniejszych w domach jednorodzinnych.

Nieprawidłowe działanie wentylacji to nie tylko zbyt mała ilość powietrza zewnętrznego dostarczana do budynku. Częstym problemem, w przypadku wentylacji mechanicznej, jest wytworzenie w budynku czy mieszkaniu podciśnienia, które prowadzi do cofania się dymu lub spalin gazowych do pomieszczenia. W ten sposób urządzenia z otwartym paleniskiem (kominki, podgrzewacze wody, piece kaflowe, kotły gazowe starego typu) stają się źródłem emisji zabójczego czadu. Nieświadomi mieszkańcy mogą być podtruwani tlenkiem węgla przez wiele tygodniu lub nawet lat nie mając świadomości, że przyczyną bólów głowy i złego samopoczucia jest czad. Z reguły, nieprawidłowości i wydzielanie się czadu nie jest zjawiskiem nagłym, spowodowanym doraźną awarią lecz jest to stan trwały. Wypadki śmiertelne i poważne zatrucia są skutkiem nałożenia się na siebie niesprzyjających warunków, w których stężenie czadu znacznie przekroczy dopuszczalne stężenia.

Zapisy zawarte w Ustawie Prawo Budowlane i rozporządzeniu w sprawie użytkowania budynków mieszkalnych (Dz. U. 1999 nr 74 poz. 836), odnoszące się do okresowych, corocznych kontroli instalacji wentylacji należy uznać za wystarczające. Jednakże, należy zwrócić uwagę na jakość przeprowadzanych kontroli oraz jakość protokołów pokontrolnych. W przeważającej większości przypadków kominiarze, którzy zwyczajowo przeprowadzają takie kontrole, nie sprawdzają wydajności powietrza usuwanego przez kratki wentylacyjne. Kominiarze sprawdzają tylko czy jest ciąg kominowy w przewodzie grawitacyjnym, ewentualnie oceniają czy nie występuje ciąg wsteczny (nawiew do pomieszczenia powietrza zewnętrznego za pomocą komina wentylacyjnego). Ocena w protokole sprawdzona jest do lakonicznego stwierdzenia, że wentylacja działa prawidłowo lub działa nieprawidłowo. Podanie przez kominiarza, konkretnej zmierzonej wydajności powietrza w protokole pomiarowym to bardzo rzadko spotykana praktyka. Polska Norma odnosząca się do wentylacji w budynkach mieszkalnych i zamieszkania zbiorowego, obowiązująca od wielu lat precyzyjnie podaje jakie ilości powietrza wentylacyjnego powinny być zapewnione dla konkretnych przypadków pomieszczeń mieszkalnych i to powinno być weryfikowane w trakcie okresowej kontroli.

 

Następny